ՈՍԿՈԻ ԱՐՏԸ

ՈՍԿՈԻ ԱՐՏԸ

Էս հեքիաթը ես մեր մեծերից եմ լսել, սրանք էլ իրանց պապերից, պապերն էլ հայտնի բան ա, իրանց մեծերից։

Պռոշ թագավորի օրով էրկու դրկից-հարևան են լինում։ Սրանցից մեկի եզները ձմեռը սատկում են, սա չի կարում ինքը վար անի, էն մեկել հարևանը սրա արտի էրեսը մի տարի ժամանակով առնում ա, որ ինքը նրա արտումը վար անի, ցանի, հունձը հավաքի։

Գարունքը, որ բացվում ա, սա գութանը լծում ա, սկսում ա վար անել, գութանի խուփը բիրդան մի պղինձ ոսկի ա հանում։ Սա լծկանը թողած արորում, վազում ա հարևանին թե.

— Աչքդ լուս, քու արտի միջիցը մի պղինձ ոսկի դուրս եկավ, արի տար։

— Չէ,— հակառակում ա հարևանը,— ես արտի էրեսը ծախել եմ քեզ, քու գութանի խուփն ա հանել, էդ քու բախտն ա։

Սա՝ հա, նա՝ չէ, սա՝ հա, նա՝ չէ։ Հարևանները չեն կարողանում հաշտվել, ճարները կտրած գալիս են Պռոշ թագավորի մոտ։

— Թագավորն ապրած կենա,— ասում ա ոսկին գտնողը,— ես էս մարդի արտի էրեսը առել եմ, իմ գութանի խոփը սրա արտիցը մի պղինձ ոսկի ա հանել։ Ասում եմ արի, քու ոսկին առ, չէ, ասում ա, ես արտի էրեսը ծախել եմ քեզ, քու խոփն ա հանել, քու բախտն ա։ Հիմի, մնացել ենք շիվար, մեզ մի խելք սովորացրու։

— Քանի՞ տարով ես արտի էրես առել,— հարցնում ա Պռոշ թագավորը։

— Մի տարով, թագավորն ապրած կենա,— ասում ա ոսկի գտնողը։

Թագավորն դառնում ա արտի տիրոջը, թե.

— Այ մարդ, դո՞ւ ինչի չես վերցնում ոսկին։

-— Թագավորն ապրած կենա,— ասում ա արտի տերը,— ասեմ թե ինչի։ Օղորմի քու անցավորաց, օղորմածիկ իմ հերը, որ մեռնում էր, ինձ կանչեց, ասեց. «Ես էս ա մեռնում եմ, ժամանակը կգա, դու էլ պետք ա մեռնես։ Ինչ կանես-չանես, ամա ուրիշի մալ ու դովլաթին աչք չդնես։ Մի բուռ հող, մի կտոր տախտակ, մի գազ էլ կտավն ա մարդու բաժինը»։ Բարի անունը ավելի երկար կապրի, քանց չար անունը։ Հիմի թագավորն ապրած կենա, ղորթ ա, հողն իմն ա, ամա աշխատանքը իմ հարևանինն ա։ Դրա համար ա, որ չեմ վերցնում ոսկին։

Պռոշ թագավորը ընկնում ա մտածմունքի մեջ, վերջը, թե.

— Ոսկի գտնող, դու էլ ես արդար, արտատեր՝ դու էլ։ Իմ կարճ խելքով էնպես պետք ա անեք, որ ոչ քու սիրտը դառնանա, ոչ նրա։ Դու ի՞նչ ժառանգ ունես։

— Մինուճար մի տղա, թագավորն ապրած կենա,— ասում ա ոսկին գտնողը։

— Բա դո՞ւ, արդար հարևան։

— Ես էլ՝ մի աղջիկ, թագավորն ապրած կենա։

— Աստված ա ձեզ օգնել, էլ ի՞նչ ասեմ,— ասում ա Պռոշ թագավորը։ Որ էկել եք իմ ոտքը, ես չէ թե՝ իմ աստծու վճիռն եմ տալի.

— Գնացեք, պսակեք ձեր տղա-աղջիկը, ոսկին տվեք նրանց, թող իրանց քեֆին ապրեն, ձեզ էլ օրհնանք ու օղորմի տան։

— Հը, ի՞նչ կասեք։

— Ես հոժար եմ,— ասում ա ոսկին գտնողը։

— Ես էլ եմ հոժար,— ասում ա արտի տերը։

Հարևանները ուրախ սրտով գալիս են տուն, իրանց որդկերանցը պսակում, իրեք օր, էրեք գիշեր հարսանիք անում։

Թե մինչև էդ դրկից-հարևան էին՝ հօրես դենը դառնում են ոնց որ հալալ ախպեր։
Արտի անունն էլ դնում են՝ ոսկի արտ։

* * *

— Դե, հարևան էլ կա, հարևան էլ։